بازگشت
تلاش های صلح و چالش های که هروز افزون می گردد
محمد امین میرزاد محمد امین میرزاد

در کنفرانس خبری که حامد کرزی با نخست وزیر اسپانیا در کابل داشت گفت که روند صلح افغانستان و راضی ساختن طالبان برای دست کشیدن از جنگ ها، در حال پیشرفت است. هم چنین در خبرنامه پخش شده از سوی دفتر رییس جمهور افغانستان به نقل از حامد کرزی نوشته شده که در روند جلب و جذب مخالفین مسلح دولت هم پیشرفت های صورت گرفته است.او هم چنین در دیداری که با خوزی لوییس رودریگز زاپاتیرو صدراعظم اسپانیا داشت گفت روند مذاکرات و صلح از سوی شورای عالی صلح افغانستان به پیش برده می شود اما نقش کشور های منطقه و جهان در این مورد مهم است.

یکی از عوامل پیشرفت تلاش های صلح به نظر اقای کرزی پیوستن تعدادی از نیروهای طالبان به پروسه صلح است که در ازای گرفتن پول به دولت می پیوندند. در آخرین تلاش ها از این نوع بیش از یکصد فرمانده طالبان به دولت پیوسته‌اند، فرمانده پولیس حوزه شمال کشور گفته است که همزمان با اجرای عملیات نظامی علیه طالبان در شمال، بیش از صد فرمانده طالبان به دولت پیوسته اند.

به گفته جنرال داوود داوود، فرمانده پولیس شمال پنجاه تن از فرماندهان بازگشته از شورشیان در ولایت قندوز، و بقیه در ولایت های مختلف شمال افغانستان از گروه طالبان جدا شده و به دولت پیوسته اند.

این برنامه بیش از دو دهه است که در افغانستان جریان دارد، اولین طرحی که در این زمینه ریخته شد، در زمان دولت نجیب الله بود که تحت عنوان آشتی ملی از مجاهدین خواست به دولت بپیودند و در این راستا دهها هزار تن از مجاهدین به دولت پیوستند و هزینه تسلیم شدن خود ار از دولت کابل گرفتند و دوباره به مجاهدین بازگشتند این پروسه یکی از نا موفق ترین پروسه های زمان دولت نجیب الله بود که از نظر اقتصادی کمر این رژیم را شکست و هیچ دستاورد سیاسی و نظامی برای آنان نداشت. در چند سال پیش از طریق کمیته تحکیم صلح به رهبری آقای مجددی هزاران تن از نیروهای طالبان به دولت آقای کرزی پیوستند و پس از گرفتن پول و امکانات دوباره به صفوف طالبان پیوستند و به بدین ترتیب این پروسه خود به یک جریان درآمد مالی برای طالبان تبدیل گردید، همانطوری که در زمان نجیب الله پروسه آشتی ملی به یکی از منابع درآمد مالی برای مجاهدین تبدیل گردید. اکنون به نظر می رسد این روند و پروسه باردیگر شدت گرفته است و هرهفته دهها و گاهی صدها تن از نیروهای طالبان به دولت می پیوندند و هزینه ای که برای پیوستن به دولت در نظر گرفته شده است را در یافت می کنند و باردیگر به صفوف طالبان برمی گردند.

 با توجه به این پسمنظر هرچند آقای کرزی اظهار خوشحالی از روند صلح کرده است و آن را نشانه پیشرفت تلاش های شورای عالی صلح دانسته اند، اما واقعیت این است که آنان باردیگر مسیری را می پیمایند که در قدم اول کمر دولت نجیب الله را شکست و در افغانستان تجربه تلخ گردیده است.

 به هرحال جالب این است، در حالی که آقای کرزی  روند پروسه صلح اظهار خوشحالی می کند، عربستان پای خود را از تلاش های مذاکره با طالبان، پس کشیده است. سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان سعودی اعلام کرده است که برای ادامه میانجیگری های خود میان دولت افغانستان با طالبان شرط و شروطی دارد. وی در این باره گفت اگر طالبان روابط خود را با گروه القاعده قطع ننمایند، دیگر نباید امیدی به همکاری عربستان داشته باشند و در صورت ادامه رابطه طالبان با گروه های تروریستی عربستان از سهم گیری در روند صلح افغانستان کناره گیری خواهد کرد.

این در حالی است که ماه گذشته آقای کرزی یکی از امید واری هایش را برای صلح تلاش های عربستان در راستای صلح دانست و امید وار بود که یگانه کشوری که می تواند در این راستا گامهای عملی بردارند کشور عربستان است.

به همین دلیل او در ماه گذشته یک هیات متشکل از مقامات دولتی و برخی از اعضای سابق طالبان را به عربستان اعزام نمود تا سعودی ها را راضی نمایندکه نقش میانجی را در آغاز مذاکرات صلح ایفا نمایند، اما عربستان در همان زمان نیز تمایل چندانی در این راستا از خود نشان نداد و در همان زمان گفته بودند که در صورتی در راستای صلح با طالبان تلاش می کنند که این گروه دست حمایت القاعده بردارند. اما این کشور این شرط را در حالی بیان می کند که همین مقامات بودند که در بسیاری از موارد با وجود آگاهی از همکاری شبه نظامیان طالبان با القاعده،  از این گروه حمایت کرد و طالبان کمک های مالی و نظامی نمود.نقش عربستان در ایجاد، پرورش و حمایت بی‌دریغ از طالبان و اعمال آنان، بر کسی پوشیده نیست. عربستان یکی از کشورهایی بود که در تجهیز گروه طالبان شریک پاکستان بود و همچنین یکی از کشورهایی بود که امارت طالبان را به رسمیت ‌شناخت و از معدود کشورهایی بود که با امارت طالبان روابط دیپلوماتیک داشت.

و لی علتی این که چرا عربستان اکنون قصد دارد از ادامه روند صلح کناره گیری نماید و در راستای صلح باطالبان شرایط متعددی را وضع می کند، هنوز به صورت دقیق روشن نیست نکته جالب این است که عربستان علت قطع این همکاری را اینگونه بیان نموده است که طالبان به رهبر تروریستان یعنی اسامه بن لادن پناه داده اند و چون اسامه یک شهروند سعودی و مخالف خاندان سلطنتی است و طالبان حاضر نیستند مکان وی را افشاء سازند، عربستان دیگر حاضر به ادامه مذاکرات نیست. در حالی که در گذشته مخالف سرسخت عربستان اسمه بن لادن قبلا در سایه امارت طالبان جا خوش کرده بود، کمک های عربستان همچنان به طالبان ادامه داشت و اکنون این که چرا این موضع را عربستان این قدر جدی گرفته است، دلیل روشنی وجود ندارد.

اما برخی از تحلیل گران به این باورند که عربستان نمی خواهد برخلاف تمایل پاکستان و امریکا گامهایی را در راستای صلح بردارد و گفته می شود شروطی را عربستان مطرح کرده شرایط امریکا نیز برای مذاکره با طالبان هم هست و پاکستان نیز با این وضع از تلاش های مذاکره با طالبان راضی نیست. هرچند که کرزی نقش کشورهای همسایه را در پروسه صلح با طالبان مهم دانسته است و همکاری کشورهای همسایه  در راستای صلح با طالبان تاکید کرده است، اما واقعیت این است که تا کشورهای همسایه به منافع شان در راستای صلح نرسند در این راستا گام عملی برنخواهند داشت.

جالب تر از همه این است که در سایه همه این تلاش ها و خوشبینی ها ملا محمد عمر رهبر گروه طالبان خرف نهایی را در مورد مذاکره با دولت افغانستان زده است او گفته است هرکس که برای برقراری صلح و آشتی کوشش کند از بین خواهد رفت.

به نوشته آژانس خبری آسوشیتدپرس؛ رهبر طالبان این مطلب را در شب نامه هایی که از طرف گروه وی در مساجد جنوب کشور پخش شده بیان کرده است.

این اظهارات در حالی مطرح می شود که پیش از این گزارش های نشر شده حاکی از آن بود که سه مقام بلندپایه طالبان به کابل آمده و در ارگ ریاست جمهوری با حامد کرزی ملاقات نموده اند. اما اکنون روشن گردیده است که با همه تلاش های یک جانبه از سوی دولت افغانستان، طالبان همچنان اصل مذاکره به شدت رد می کنند.


November 11th, 2010


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
گزیده مقالات